عبارت «ترمیم بتن» به معنای هر گونه جایگزینی، تغییر و بهبود بتن یا سطح بتن بعد از عملآوری اولیه است. در واقعترمیم بتن یکی از مراحل «نگهداری بتن» است.
از نظر تاریخی، ترمیم بتن بیشتر از آن که به عنوان یک مبحث علمی شناخته شود، شاخهای از هنر بوده است. آموزشهای خاص برای ترمیم بتن بسیار محدود بوده یا اصلا وجود نداشته و بیشتر دانشی که در اختیار بشر بوده، از طریق سالها تجربه به دست میآمده. امروزه هم این علم همچنان در حال پیشرفت است. (Vision 2020, 2006).
حالا که از ترمیم بتن سخن میگوییم، بد نیست اشاره کنیم که ترمیم بتن همیشه هم جواب نمیدهد. متاسفانه تعداد دفعاتی که ترمیم بتن با شکست مواجه میشود کم نیستند. (Goodwin, 2008); بنابراین، پیش از این که عملیات ترمیم آغاز شود، پروسه، روش و مواد مورد استفاده در اجرای عملیات باید مورد تایید شخص یا اشخاص با صلاحیت قرار گیرد. فهم تمامی مسائل مربوط به همزیستی مواد، تاثیر شرایط محیطی و شیوهی استفاده از سازهی ترمیم شده از عناصر مهم و حیاتی ترمیم بتن است. (Vaysburd et al., 2014) (Vaysburd et al., 2015)
با گذشت زمان و گسترش صنعت، هر روز بیش از پیش مواد و محصولات بستهبندی شده، مخصوص ترمیم بتن در بازار دیده میشود. انتخاب از بین این محصولات معمولاً سخت است، زیرا اطلاعات مورد نیاز دربارهی آنها به خوبی ارائه نمیشود. تولیدکنندگان این مواد اطلاعات کاملی ارائه نمیدهند یا اگر هم ارائه کنند؛ به دلیل تفاوت در شرایط آزمایشی هر کدام، نمیتوان مقایسهای بین آنها انجام داد. به همین دلیل، بسیار مهم است موادی را انتخاب کنیم که بر مبنای پروتکلهای ACI یا موسسه بینالمللی ترمیم بتن (ICRI) آزمایش شده باشند. (ACI 364.3R, 2009) (ICRI320.3R, 2012).
نیاز برای ترمیم بتن، میتواند شامل کوچکترین نقصها مانند جای سوراخ پیچ بر روی بتن یا تاثیر آب و هوا بر روی آن تا خسارتهای جدی همچون واکنشهای شیمیایی و فیزیکی شود. در ابتدا شاید پروسهی ترمیم بسیار مفصلتر از آن چه ضروری است به نظر بیاید، اما تجربه نشان داده که کوچکترین تغییر یا حذف یک مرحله از این پروسه، میتواند کل عملیات ترمیم را به خطر بیندازد. کمبود مهارت، ضعف در اجرای عملیات و استفاده نکردن از مواد مرغوب، میتواند عملیات ترمیم را با شکست مواجه کند.
1) مهارت:
مهارت تکنسینهایی که عملیات ترمیم را انجام میدهند، برای موفقیت پروژه حیاتی است. زیرا بیشتر کارهای مربوط به ترمیم بتن به صورت دستی انجام میشود.
2) روشها (پروسهها)
ترمیم بتن تنها در صورتی به صورت موفقیتآمیز جواب میدهد که تمام مراحل و روشها به دقت انتخاب و انجام شود. انتخاب اشتباه یا غیر موثر به همراه نبودِ مهارت، موجب پایین آمدن کیفیت ترمیم میشود.
عملیات ترمیم بایستی به محض این که خرابی دیده شد، آغاز شود. به خصوص در مورد بتنی که تازه عملآوری شده، این مسئله حیاتی تر است؛ زیرا هر چه زودتر عملیات ترمیم بر روی بتن جدید انجام شود، تاثیر و دوام آن بیشتر خواهد بود.
3) مواد
مواد مورد استفاده در ترمیم بتن، باید دارای بالاترین حد کیفیت و پاسخگوی نیازهای ما در این عملیات باشند. همچنین اطلاعات مربوط به آزمایشهایی که با این مواد صورت گرفته، باید توسط تولیدکنندهی آن در اختیار مصرفکننده قرار بگیرد.
روند ترمیم برای ستون های بتنی باید با در نظر گرفتن بارهای فشاری روی ستون های ترمیم شده باشد. ستون های سازه ای ، طبیعتاً به دلیل حمل بارهای قائم و برخی بارهای جانبی و لنگر ناشی از آن بارها طراحی شده اند. البته وزن بار مرده سازه به علاوه بارهای زنده نیز باید کنترل شوند.
طبقه بندی ترمیم ستون های بتنی
ترمیم ستون های بتنی معمولاً در داخل دو طبقه بندی قرار می گیرد: ترمیم های سطحی یا ظاهری که به دلیل ترمیم سطح قسمت های خراب شده مشخص شده اند یا ترمیم های سازه ای که بهبود یا مهیا کردن مجدد ظرفیت حمل بار ستون را میسر می کنند.
وقتی ستون های بتنی نیاز به ترمیم ناشی از خرابی سطح دارند، بارهای فضاری در مقاطع ستون که مختل نشده است، دوباره پخش می شوند. اگر خرابی موثری مقطع را کاهش نداده باشد، فرایند ترمیم بتن متداول می تواند به طور موفقیت آمیزی آسیب را مشخص و برطرف کند.
وقتی خرابی ستون ها قابل توجه است، عدم بارگذاری ستون تا زمان کامل شدن ترمیم بتن نیاز است و باید کل مقطع ستون، قابلیت حمل بار را مجدداً داشته باشد. اگر برداشتن بار از ستون ناممکن باشد، می توان از سیستم های مکمل و یا یک روش جایگزین (مدنظر) جهت حمایت از پیوستگی با ترمیم ستون موجود بهره گرفت.
راهبردهای ترمیم ستون
راهبردهای ترمیم ستون باتوجه به شرایط مختلف متفاوت است و شامل موارد زیر می شود :
پوشش دادن یا بزرگ کردن مقطع ستون
حفاظت کاتدی به منظور توقف خوردگی فولاد مسلح کننده
قلیایی کردن میلگردهای فولادی به منظور توقف خوردگی
کم کردن کلراید به منظور به تعویق انداختن خوردگی
استفاده از فولاد صفحه فولادی، کربنی، الیاف شیشه ای
اضافه کردن بست های برشی به منظور افزایش ظرفیت برشی طبقه های میانی
بستن صفحات فلزی به منظور اضافه کردن ظرفیت خمشی
ستون های مکمل
کاربرد سیستم های حفاظتی به منظور جلوگیری از خوردگی در آینده
در مرداد ماه سال جاری -1396- عملیات اجرایی اجرای کفپوش اپوکسی واحد اختلاط روغن پالایشگاه نفت تبریز به مساحت 5000 متر مربع به همت شرکت کلینیک بتن ایران پایان رسیده و به واحد طرحهای مهندسی آن شرکت تحویل گردید.