گزارش‌ها نشان می‌دهد که در آمریکای شمالی، ژاپن و اروپا، چیزی در حدود دو سومِ زباله‌های ساختمانی از بتن قدیمیمخروب و ضایعات سنگ‌تراشی تشکیل شده است. اگر از این ضایعات و مواد اضافی، به جای سنگدانه در بتن استفاده کنیم، بهره‌وری ناشی از تولید بتن افزایش چشمگیری پیدا می‌کند و زیان بتن برای طبیعت تا حد مطلوبی کاهش می‌یابد.
در کنار این‌ها، ضایعات مربوط به گودبرداری و معدن‌کاری، نیز میتواند با اعمال اصلاحات، جای سنگدانه‌ها را در بتنبگیرد. با وجود این که اعمال اصلاحات بر روی این نوع مواد، نیازمند صرف هزینه است؛ اما با توجه به این که در بسیاری از کشورها دفع زباله هزینه‌ی به مراتب بیشتری دارد، میتوان گفت که این روش حتی اقتصادی و به صرفه نیز هست.
تاثیر بازیافت و استفاده‌ی مجدد از ضایعات آن‌قدر بالاست که در بسیاری از مناطق، مشکلاتت کمبود منابع را حل می‌کند و از هزینه‌های اضافی برای جابه‌جایی سنگدانه‌های تازه جلوگیری می‌نماید. تحقیقات نشان داده که سالانه حدود 1 میلیارد تن ضایعات ساختمانی و سنگ‌تراشی تولید میشود و مقدار بسیار ناچیزی از آن بازیافت میشود.
هزینه‌ی بالای دفع ضایعات و حفاظت از محیط زیست، بسیاری از کشورهای اروپایی را بر آن داشته تا با مشخص کردن اهدافی کوتاه‌مدت، به سمتی بروند که بین 50 تا 90 درصد ضایعات ساختمانی بازیافت شود.
به این نکته نیز بایستی اشاره کرد که سنگدانه‌ها و مواد بازیافتی، تخلخل بسیار بیشتری نسبت به سنگدانه‌ها طبیعیدارند و برای رسیدن به کارایی مشابه، بایستی آب بیشتری مصرف شود. برای مقابله با این مشکل، از روش‌های مختلفی هم چون ترکیب سنگدانه‌ی طبیعی و بازیافتی، استفاده از خاکستر سرباره و افزودنی‌های کاهنده‌ی آباستفاده میشود.
جایگزینی آب برای کاهش زیان بتندر طبیعت
بر طبق آمار سازمانها و موسسات تحقیقاتی، تنها حدود 3 درصد از آب کل کره‌ی زمین شیرین است و بیشتر مقدار این 3 درصد، یا به صورت یخ زده است و یا در اعماق زمین جای دارد.
با پیشرفت صنعت، کشاورزی و نیاز بیشتر به آب آشامیدنی (به خاطر افزایش جمعیت) و از طرف دیگر افزایش آلودگی منابع آبی، آب شیرین در دسترس ما روز به روز، رو به کاهش است. منطقی‌ترین و تنها راه حل پیش روی ما، استفاده‌ی منطقی و بهره‌وری حداکثری از منابع موجود می‌باشد.
برای تولید بتن، آب زیادی مصرف میشود. تخمین زده میشود که برای تولید هر متر مکعب بتن، 100 لیتر آب مصرف میشود. (مجموع آب مخلوط، عمل‌آوری و غیره). سالیانه حدود 1 تریلیون لیتر آب برای تولید بتن استفاده میشود که این مقدار میتواند با صرفه‌جویی و بهره‌وری بیشتر به نصف کاهش پیدا کند. استفاده از سنگدانه با دانه‌بندی مناسب و استفاده از افزودنی‌های روان‌کننده میتواند نیاز به مصرف آب را تا حد بالایی کاهش دهد.
یکی دیگر از راه‌ها، جایگزین کردن استفاده از آب شیرین با پساب صنعتی یا آب شور تصفیه شده می‌باشد. همچنین استفاده از مواد کندگیرکننده به جای آب، مصرف این ماده‌ی حیاتی را نیز کاهش می‌دهد. استفاده از روش‌های مخصوص مانند کشیدن روکش بر روی بتن در هنگام عمل‌آوری (برای جلوگیری از تبخیر) نیز از راه‌های کاهش مصرف آب می‌باشد.
اضافه کردن افزودنی فوق روان کننده در محل › : یکی از فواید اضافه کردن افزودنی های فوق روان کننده در محل تولید بتن این است که کنترل روانی بتن معمولاً توسط یک فرد مشخص انجام میشود. در واحد مرکزی تولید بتن باید دستورالعمل ها و روش های برای اندازه گیری و کنترل نسبت آب به سیمان و اسلامپ بتن پیش از اضافه کردن افزودنی فوق روان کننده وجود داشته باشد. این روش ها میتواند شامل اندازه گیری اسلامپ سنج باشد . اسلامپ سنج دستگاهی مکانیکی است که معمولا در واحد های مرکزی تولید بتن استفاده شده شده و برای تخمین مقدار اسلامپ بتن از روی جریان الکتریکی مورد نیاز برای چرخش تیغه های مخلوط کن به کار می رود . در صورتی که از افزودنی های دیگری نیز در کنار افزودنی فوق روان کننده گردد، این افزودنی ها باید به صورت جداگانه در مخلوط کن اضافه شوند به صورتی که در حین توزیع بایکدیگر تماسی پیدا نکنند.
اضافه کردن افزودنی فوق روان کننده در پای کار: در صورتیکه افزودنی فوق روان کننده در پای کار به مخلوط بتنی اضافه کردن اقدامات ابتدایی باید مطابق با آنچه پیش از این گفته شد انجام گردد از سوی دیگر در صورتیکه برای اضافه کردن افزودنی فوق روان کننده از مخازن متصل به تراک استفاده می شود اقدامات دیگری نیز باید در دستور کار قرار داده شوند. با توجه به اینکه این اقدامات چندان رایج نمی باشند رانندگان تراک باید از قبل برای انجام این اقدامات آموزش های لازم را دیده باشند معمولاً در کارگاههای تولید بتن آماده افزودنی فوق روان کننده به وسیله پیمانه های توزین شده و توسط راننده در مخزن تراک ریخته می شود این فرآیند نیازمند هماهنگی هایی بوده راننده تراک باید از قبل نسبت به دریافت افزودنی فوق روان کننده بار بتن آگاه شده باشد علاوه بر این رانندگان کامیون مخلوط کن باید آشنایی های لازم جهت کار کردن با شیر آلات و تجهیزات مربوط به مخزن افزودنی را کسب کرده و از اینکه افزودنی به درستی در مخزن متصل به تراک تخلیه شده است مطمئن گردند.
در پای کار و پیش از اضافه کردن افزودنی فوق روان کننده اسلامپ بتن باید اندازه گیری شده تا از قرار گرفتن روانی به تن در محدوده هدف معمولاً در محدوده 50 تا 75 میلیمتر اطمینان حاصل شود آغاز عملیات ساخت بتن باید نسبت به اقداماتی که میتوان در صورت عدم دستیابی به اسلام به هدف انجام داد تصمیم گیری بهترین نتیجه افزودنی به طور مستقیم بر روی بتن تخلیه گردد برای این کار باید بخش مخلوط کن کامیون در جهت مخالف بچرخد تا بهتون به سمت انتهای مخلوط کن آمده و امکان اضافه کردن افزود نیز به طور مستقیم بر روی بتن فراهم گردد در حین تخلیه افزودنی درون مخزن تراک باید مراقب بود که برخورد افزودنی با تیغه مخلوط کن موجب سرازیر شدن افزودنی از شوت تراک نگردد در چنین شرایطی در صورتیکه تراک در محل تخلیه بتن باشد احتمال تجمعی افزودنی در پمپ بتن و یا در بخشی از باکت بتن ریزیوجود دارد بار بتن باید با سرعت اختلاط 18 تا 22 دور در دقیقه مخلوط شده و تا زمانی که به توان مطمئن بود که روانی بتن در کل بار یکسان است عملیات اختلاط انجام گیرد چنین وضعیتی معمولاً نیازمند 70 تا 100 اختلاط در تراک می باشد.
برخی کاربرد های رایج افزودنی های فوق روان کننده
افزودنی های فوق روان کننده می توانند به گونه ای موثر برای تامین انواع الزامات در پروژه ها به کار گرفته شود تولیدکنندگان بتن می توانند از افزودنی های فوق روان کننده برای افزایش اسلامپ بدون اضافه کردن آب استفاده بهینه از سیمان و تامین مقاومت مورد نیاز استفاده کنند پیمانکاران نیز می توانند از بتن های روان برای تسهیل و تسریع فرآیندهای جایدهی و تراکم استفاده کنند تسهیل فرآیندها این امکان را ایجاد می کنند که نیروی انسانی کمتری به کار گرفته شده عملیات ساخت با سرعت بیشتری انجام شود و در نتیجه سودآوری پروژه افزایش یابد در ادامه نمونه ای از کاربرد مواد افزودنی فوق روان کننده بررسی می شود.
رئیس انجمن بتن ایران گفت: در برهه کنونی، لازم است تا فناوریهای روز در تولید بتن بیشتر مدنظر فعالان عرصه ساخت و ساز قرار گیرد.هرمز فامیلی در آیین آغاز به کار دومین کنفرانس ملی صنعت بتن ایران در دانشگاه سمنان اظهار داشت: انجمن بتن ایران تاسیس شده است تا جلوی اشکالات موجود در استفاده از این ماده را بگیرد. وی تصریح کرد: اشکالات متعددی در زمینه استفاده سنتی از بتن در ساخت و سازهای انجام شده در کشور وجود دارد که باید اصلاح شود وبتن مرغوب و باکیفیت مورد استفاده قرار گیرد.
رئیس انجمن بتن ایران گفت: در انجمن بتن ایران فعالیتهای متعددی در راستای ارتقای کیفیت مصالح ساخت بتن انجام گرفته و امروز شاهد نتایج مثبت این فعالیتها در ساخت و سازهایی که در سراسر کشور انجام میشود، هستیم. فامیلی بیان داشت: معرفی و اجرایی شدن آییننامه های مربوط به کاربرد بتن یکی از مهمترین مسائلی است که امروز باید بدان توجه شود.
رئیس انجمن بتن ایران افزود: در این حوزه و در راستای توجه دادن دستاندرکاران این بخش به اجرای آییننامههای مربوط به کاربرد بتن سعی شده است تا برای اعضایانجمن بتن ایران دورههای مختلف آموزشی و تخصصی برگزار شود.
فامیلی بیان داشت: متاسفانه امروز در کشور شاهد هستیم که کیفیت پایین و دوام کم ساختمانهای ایجاد شده با سازه های بتنی در کشور رخ مینمایاند و باید در این زمینه فعالیتهای اساسی صورت گیرد.
وی این مسئله را یکی از ضعفهای اساسی در استفاده از بتن در ساخت و سازهای انجام شده در کشور بیان کرد. رئیس انجمن بتن ایران ادامه داد: امروز باید به گونهای پیش برویم که استفاده از روشها و فناوریهای روز در تولید بتن بیشتر مدنظر قرار گیرد.